THUẬN LỢI MỌI BỀ
Bên Đông Châu muốn trồng lúa
nước, nhưng bên Tây Châu không mở nước, vua Đông Châu rất buồn rầu.
Tô tử bèn nói với vua bên Đông
Châu:
-
“Để tôi đi sứ sang
Tây châu nhờ họ mở nước, được không ?”
Vua Đông Châu vui vẻ đồng ý,
Tô tử đi yết kiến vua Tây Châu bèn nói:
-
“Cách làm của ngài
sai rồi, ngài không mở nước thì có thể làm giàu cho bên Đông Châu đấy.
Bây
giờ, dân chúng của họ đều trồng lúa mạch, chứ không trồng thứ gì khác, nếu ngài
muốn làm tổn hại bên Đông Châu, thì chi bằng mở nước cho thật nhiều, ngập lụt
hư cả lúc mạch của họ. Như vậy bên Đông Châu nhất định phải trồng lại lúa nước,
lúc thu hoạch ngài xua quân giành lấy của chúng, thế là nhân dân Đông Châu đều
qùy gối bái phục ngài, phục tùng sự thống trị của ngài.”
Nhà vua bên Tây Châu nói: “Diệu kế!”
Nói xong bèn ra lệnh mở nước,
vậy là Tô tử cũng được tiền thù lao của hai nước.
(Chính Quốc sách)
Suy tư:
Bên Tây Châu chiếm thế thượng
phong vì có nguồn nước, bên Đông Châu thất thế hơn vì không có nguồn nước, cho
nên việc đồng án đều bị lệ thuộc bên Tây Châu, mặc dù vậy bên Đông Châu lại có
thế hơn, vì Đông Châu có nhà du thuyết rất giỏi là Tô tử
Chỉ cần uốn cong ba tấc lưỡi,
mà Tô tử đã khiến cho vua Tây Châu mở nước để Đông Châu cày cấy; không chiến
tranh, không xua quân xâm lược mà bên Đông Châu vẫn thắng.
Trong cách xử sự hằng ngày thì
lời nói rất quan trọng, nó có thể làm cho ta có rất nhiều bạn bè, nhưng cũng có
thể làm cho ta có nhiều kẻ thù. Sách Châm Ngôn đã chứng minh cho ta thấy điều
đó:
“ Người giữ lời nghiêm huấn
thì đi trong sinh lộ,
kẻ khinh lời sửa dạy ắt sẽ bị
lạc đường.
Môi lọc lừa che giấu lòng thù
ghét,
kẻ buông lời vu cáo là đứa ngu
si.
Người năng nói năng lỗi,
Ai dè giữ lời nói mới là người
khôn.
Lưỡi người ngay là bạc ròng hảo
hạn,
Tâm kẻ dữ chẳng đáng bao
nhiêu
Môi kẻ ngay nuôi sống nhiều
người,
Còn đứa dại, chết vì dốt nát.”
( Cn 10, 17-21)
Quả thật, lời nói của người
khôn ngoan thì đem lại mát mẻ cho lòng người; và lời nói của những người ích kỷ
thì chỉ đem lại sự chia rẽ và thù hận.
Lm. Giuse Maria Nhân Tài, csjb.
dịch và viết suy tư
