92. GIẢ DANH TÚ TÀI
Ông phú hộ
nọ có đứa con rất ngu đần giả danh tú tài.
Một hôm nó
đi kiện, trình đơn kiện lên nói là phải truy án khoản nợ, quan thấy hắn ta nói
năng cử chỉ thô lỗ, bèn hoài nghi nên hỏi hắn ta:
-
“Mày đã là tú tài
thì giải thích chương này coi sao: “Hằng công sát Tử Củ’.”
Hắn ta
không biết câu này xuất xứ từ kinh điển cổ “luận ngữ”, mà chỉ sợ án mạng mà cọc
người lại, và để tránh hiềm nghi nên luôn miệng nói:
-
“Thật ra tiểu nhân
không biết gì cả ạ !”
Quan sứ liền sai nha dịch đánh anh ta hai mươi thước bảng lớn.
Con của
phú ông sau khi đi ra khỏi cửa quan, nói với đứa đầy tớ:
-
“Ông quan huyện
này thật không biết giảng đạo lý, nói ông nội ta giết Ông Tiểu Cửu, lại còn
đánh ta hai mươi thước bảng lớn”.
Đầy tớ nói:
-
“Đó là lời của sách
cổ, đáng lý ra ngài nên biết một vài chữ chứ !”
Người ấy
nói:
-
“Ta luôn miệng nói
là không biết mà vẫn cứ đánh hai mưoi thước bảng, nếu nói biết thì chẳng lẽ ta
phải bồi mạng hay sao ?”
(Quảng
Tiếu phủ)
Suy tư 92:
Người Việt
Nam chúng ta có câu tục ngữ: “Con hư tại mẹ cháu hư tại bà”, nhưng nếu con ngu
thì có lẽ tại cha của nó...
Làm cha
là người cầm cân nảy mực trong gia đình dù cho sống trong xã hội nào đi chăng nữa,
đó là trật tự tự nhiên của xã hội loài người.
Thời nay có những người làm cha không cầm cân nảy mực mà
chỉ muốn cầm chai bia ly rượu tối ngày, thì dù con cái không ngu cũng phải ngu
bởi vì ông không biết tự chế mình thì không thể dạy con được; có những người
cha hết la rồi chửi con cái tối ngày thì dù con cái hiền lành ngoan ngoãn cũng
trở thành những kẻ bỏ nhà đi hoang; có những người cha chỉ biết cờ bạc chứ
không biết dạy con cho nên người bởi vì bản thân của ông ta thích la ó chửi mắng,
thì con cái trước sau gì cũng giả danh “tú tài” để đi ăn cướp mà thôi...
Con ngoan là do cha mẹ dạy dỗ và nêu gương trước, con hư là do cha mẹ
không sống đời đạo đức.
Cha mẹ là
người Ki-tô hữu thì biết sống và dạy con cái theo tinh thần Phúc Âm của Đức Chúa
Ki-tô, thì dù con có ngu cũng trở thành thông minh bởi vì chính Đức Chúa Thánh Thần
đang dạy dỗ chúng nó qua cuộc sống đạo đức thánh thiện của cha mẹ chúng nó...
Cầm cân nảy
mực của cha mẹ trong gia đình, trước hết chính là sống mực thước với chính bản
thân mình qua ánh sáng của Phúc Âm.
Lm. Giuse Maria Nhân Tài, csjb.
(Dịch từ tiếng Hoa và viết suy tư)
